Dankzij het tv-programma de Luizenmoeder weet heel Nederland wat een ‘Curlingouder’ is. Dit is echter geen nieuwe term, maar werd enkele jaren geleden al in Denemarken gebruikt door Bent Hougaard. Hij heeft het dan over ouders, die alle problemen voor hun kinderen proberen glad te strijken.
Denk aan de sport Curling, waar deelnemers het oppervlak zo glad mogelijk proberen te vegen.
Juf Ank uit de Luizenmoeder heeft niet zo veel met die ‘curling ouders’ en waarschijnlijk terecht (bekijk hier het fragment). Hougaard waarschuwde er namelijk al voor dat kinderen van Curlingouders zich niet volwaardig kunnen ontwikkelen. Te veel bemoeienis van ouders is namelijk niet goed.
Het is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen dat ze zelf leren om te gaan met lastige situaties, teleurstellingen en negatieve emoties.
Als kinderen niet leren om ook zelf die lastige situaties het hoofd te bieden, dan kan hun emotionele ontwikkeling niet tot volle bloei komen (met een mogelijke depressie of burn out op latere leeftijd tot gevolg). Kinderen leren dus ook van vervelende situaties. Juist het ‘goed leren omgaan met lastige situaties’ maakt dat kinderen uitgroeien tot veerkrachtige volwassenen.
Met de billen bloot…
Ook ik moet toegeven dat ik wel eens trekjes heb van een Curling-moeder… Ik help mijn zoon bijvoorbeeld met zijn spreekbeurt of boekbespreking. Ik herinner m’n dochter er aan dat ze haar broodtrommel, drinkbeker of gymtas mee naar school moet meenemen. Ik heb zelfs al eens handschoenen en gymtassen naar school gebracht, omdat we die ’s ochtends nergens konden vinden of gewoonweg vergeten waren. Tja…
Maar nu we weten dat het niet wenselijk is om alles voor onze kinderen te doen, betekent dat natuurlijk niet dat we onze kinderen helemaal los moeten laten en alles zelf moeten laten uitzoeken. Dat lijkt namelijk te veel op de ‘laissez faire’-opvoedstijl en dat is weer het andere uiterste. Ook niet goed dus.
Wat in de opvoeding van je kind ontzettend belangrijk is, is om een goede balans te vinden tussen enerzijds betrokken zijn bij je kind en een liefdevolle relatie op te bouwen en anderzijds duidelijke afspraken met elkaar maken en een voorspelbare structuur bieden. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar je zult merken dat dat in praktijk wel degelijk mogelijk is. Als je deze twee aspecten van opvoeding in een goede balans weet te brengen, zul je merken dat je je kind opvoedt tot een zelfstandig, veerkrachtig individu.
Maar hoe doe je dat…?
Hieronder vind je 3 praktische tips, waarmee je ervoor zorgt dat je enerzijds niet alles voor je kind oplost en anderzijds voorkomt dat je alles voor je kind doet, zeker niet wat je kind al zelf kan doen.
N.B. Deze tips zijn overigens vooral bedoeld voor kinderen van groep 3 t/m 8 van de basisschool en minder voor jongere kinderen.
1. Coach je kind actief, maar wel steeds meer vanaf de zijlijn.
Een voetbalcoach moedigt zijn spelers aan om op een goede manier te voetballen. Hij legt het uit, hij oefent het met je en hij stimuleert je om het steeds weer opnieuw te proberen, totdat het de kleine voetballer uiteindelijk zelf lukt. De voetbalcoach gaat echter niet het veld op om zelf te voetballen.
Een curlingouder doet dat wel: hij ziet dat zijn kind nog niet alle kneepjes van het voetballen onder de knie heeft. Hij zet zijn kind daarom langs de kant en gaat zelf voetballen. Het kind krijgt hierdoor niet de kans om het zelf te oefenen, beter te worden en te merken dat hij het – na oefening – toch leert.
Dit lijkt misschien een wat vreemd voorbeeld, maar dat is wel wat ‘curling-ouders’ doen.
Als je graag wil dat je kind iets gaat doen of iets leert, dan is het goed om je kind daarin te stimuleren. Nadat je je kind een opdracht hebt gegeven, vraag je eerst of hij weet wat de bedoeling is. Om zeker te weten of je kind het snapt vraag je hem of hij het je kort kan uitleggen. Als je merkt dat je kind het weet en begrijpt, dan kun je het hem zelf laten doen. Als je merkt dat je kind het nog niet helemaal weet of begrijpt, dan kun je hem er meer uitleg over geven of evt. nog eens voordoen.
Jouw rol als niet-Curling-ouder:
Je rol als ‘niet-Curling-ouder’ is om na te gaan wat je kind wel/niet kan (je blijft betrokken), je denkt met je kind mee (maar je laat je kind vooral ook zelf nadenken), je geeft advies of tips (maar alleen als je kind dat nodig heeft) en je geeft je kind de kans om zelf aan de slag te gaan. Je gaat het dus niet voor je kind oplossen, maar je blijft wel aan de zijlijn toekijken hoe het gaat.
Uiteraard houd je als ouder wel in de gaten of de taak – realistisch gezien – niet te moeilijk is voor de leeftijd en mogelijkheden van je kind.
Het is goed om met je kind af te spreken dat als hij er niet uitkomt, hij weer naar jou toekomt en aangeeft wat er misgaat. Dat mag natuurlijk altijd en daar ben je ook voor als ouder. Je kunt dan samen met je kind op zoek gaan naar een oplossing. Ook hier is het weer belangrijk dat je vooral je kind laat nadenken en jij hem daarin ondersteunt. Als je het te snel voorzegt, stopt dat meteen het denkproces bij je kind.
Afhankelijk van de situatie kan het ook nog belangrijk zijn om te bespreken wat de consequentie is als je kind niet doet wat je van hem vraagt of als hij het anders aanpakt. Als je kind bijvoorbeeld beslist om niet zijn huiswerk te maken, dan is het goed om te vragen of hij weet wat er gebeurt als hij het niet maakt. Denk mee in de mogelijke consequenties. Houd ook die realistisch en overdrijf niet.
Valkuilen van een Curling-ouder:
– Probeer er vooral voor te zorgen dat je kind zelf de oplossing bedenkt (zonder dat jij die helemaal voorkauwt) en dat je kind zelf aan de slag gaat.
– Uiteraard heeft de keuze en het gedrag van je kind gevolgen en die gevolgen zijn logischerwijs voor je kind (NIET voor jou).
Bijv.: Als je kind zijn huiswerk niet maakt, krijgt je kind waarschijnlijk een passende consequentie van de leerkracht. Als je kind zijn gymtas vergeet, gymt hij in zijn gewone kleren of mag hij misschien niet meedoen. Juist door een aantal keren de gevolgen van zijn eigen handelen of keuzes te ervaren, leert je kind dat het anders kan. Daardoor kan hij bij een volgende keer zelf beslissen om het toch anders aan te pakken.
Let op: ik heb het hier natuurlijk steeds over ‘normaal gedrag’ van kinderen als ‘ik maak m’n huiswerk niet’, ‘ik kom te laat thuis uit school’, ‘ik ga stiekem op de iPad’, ‘ik heb niet geoefend voor de muziekles’, ‘ik vergeet m’n gymtas’, ‘ik treuzel te lang met het aandoen van jas en schoenen’ etc.
![joyce_grijs_aanjou_1](https://aksecoaching.wordpress.com/wp-content/uploads/2017/09/joyce_grijs_aanjou_1.jpg)
Heb je een kleine of grote opvoedvraag, waar je graag een antwoord of oplossing voor wil? Neem dan contact met me op.
Wil je eerst meer over mij en m’n bedrijf weten?
Lees dan hier meer over m’n achtergrond.
Als je kind jouw advies in de wind slaat…
Als je kind niet doet wat jij hebt geadviseerd of als hij het anders aanpakt dan dat jij het zelf zou doen, dan is dat prima. Je hoeft je niet afgewezen of beledigd te voelen; dit hoort bij het normale leerproces van je kind.
Als jij zeker weet dat je het vooraf goed met je kind hebt doorgesproken, dan mag je je kind ‘loslaten’ en hem zelf aan de slag laten gaan. Als je afgesproken hebt dat als hij er niet uitkomt hij dan weer naar je toe kan komen, dan zal hij dat waarschijnlijk ook wel doen als dat nodig is. Geef je kind dus wel oprecht de kans om het zelf op te pakken en er zelf uit te komen.
Als je kind het op zijn eigen manier had aangepakt, er vervolgens toch niet uitkomt en dan bij jou om raad vraagt, probeer dan te voorkomen dat je dingen zegt als ‘zie je nou wel’ of ‘ik zei het toch’. Dergelijke opmerkingen zijn altijd onprettig om te horen en maken de kans kleiner dat je kind de volgende keer ook weer naar jou toekomt als hij er niet uitkomt.
Kortom, laat je kind leren van zijn eigen handelen en keuzes én laat hem zijn eigen fouten maken. Zorg dat je er voor hem bent als het onverhoopt toch fout gaat.
2. Leren & Zelf doen
Vanaf de leeftijd van 1-2 jaar, wil je kind graag alles zelf doen. Natuurlijk lukt dat dan nog niet, maar hij kan het wel stap voor stap leren. Hij leert dat doordat hij het bij jou ziet, jij het voor doet en hij het na / zelf probeert te doen. Jij ondersteunt hem daarin.
Dat laatste blijft eigenlijk nog heel lang zo, alleen worden de taken waar je kind jou voor nodig heeft anders. Als je kind jong is, help je hem met aankleden, tanden poetsen, boterham smeren etc. Als je kind ouder is, hoeft dat niet meer en kan hij die dingen zelf.
Maar ook als je kind ouder is, kan hij nog niet alles helemaal zelf. Vooral voor een goede ontwikkeling van de zg. executieve functies heeft je kind jouw hulp heel hard nodig.
Executieve functies zijn cognitieve processen, die nodig zijn voor doelgericht, efficiënt en sociaal aangepast gedrag. Denk dan aan inhibitie, flexibiliteit, emotieregulatie, initiatief nemen, werkgeheugen, plannen & organiseren, ordelijkheid & netheid, gedragsevaluatie en taken afmaken.
Executieve functies zijn processen, die niet alleen op school maar ook thuis van groot belang zijn. In praktijk betekent dat dat je kind jou nodig heeft om er aan te denken dat hij zijn broodtrommel, drinkbeker en gymtas mee naar school moet nemen (plannen & organiseren), om te plannen wanneer het het beste zijn huiswerk kan maken (plannen & organiseren), om te leren wanneer hij hardop kan praten en wanneer niet (inhibitie), om te leren dat hij niet mag slaan als hij boos op iemand is (inhibitie & emotieregulatie), hoe hij netjes kan reageren als hem iets niet lukt (emotieregulatie), hoe hij iets moet leren & onthouden (werkgeheugen), welke afspraken jullie ook alweer gemaakt hebben (werkgeheugen), hoe hij zijn kamer netjes opruimt (ordelijkheid & netheid) etc.
In een uitgebreid voorbeeld hieronder geef ik je enkele praktische tips over hoe je je kind daarin kunt steunen zonder het helemaal van hem over te nemen.
3. Verantwoordelijkheid geven & Op de koffie laten komen
Als je bovenstaande punten in acht hebt genomen en je samen met je kind hebt doorgenomen wat de bedoeling is, samen duidelijke afspraken hebt gemaakt en die ook nog eens vaker hebt herhaald, dan is het natuurlijk aan je kind om te bepalen wat hij er vervolgens mee doet. Je moet het als ouder op een gegeven moment loslaten en aan je kind overlaten.
Gaat je kind aan de slag met je advies en volgt het jullie afspraken?
Dat is hartstikke fijn en dat mag hij van jou horen. Geef je kind dan een welgemeend compliment. Niks is zo fijn om te horen dat je goed bezig bent, zeker van je ouders. Soms stagneert je kind in de uitgezette aanpak en dan heeft hij jou weer even nodig om weer op het goede pad te komen. Dat mag natuurlijk (maar neem ook nu de taak niet van je kind over).
Doet je kind weinig tot niks met jouw advies en volgt hij jullie afspraken niet op?
Dan is dat eigenlijk ook prima. Zijn handelen en zijn keuzes hebben automatisch een consequentie en die consequentie is natuurlijk voor je kind. Als ‘curlingouder’ kan dit een lastige stap voor je zijn, juist omdat je je kind wil behoeden voor tegenslag. Toch kan de consequentie van iets ‘niet doen’ of ‘anders doen’ een belangrijk leermoment zijn.
Dat betekent in praktijk dat je ’s ochtends – voordat je kind naar school gaat – je kind best mag herinneren aan de gymtas, maar dat je de tas niet na gaat brengen als je kind ‘m toch vergeet. Dan maar een keer in de gewone kleren of niet mee gymmen. De kans wordt daardoor groter dat je kind er de volgende keer wel aan denkt.
Let er wel op dat de consequentie van ‘iets vergeten’ niet te groot moet zijn. Het is belangrijk dat de consequentie redelijkerwijs in verhouding staat tot wat je kind vergeet.
Realiseer je dus dat je kind leert van tegenslag en van de gevolgen van zijn eigen gedrag. Als je je kind blijft behoeden voor tegenslag, leert hij niet dat hij het de volgende keer anders moet aanpakken. Als je het in zo’n situatie voor hem oplost, leert hij juist dat jíj het wel voor hem oplost. Als je kind een paar keer op de koffie komt, zal hij zich vroeg of laat realiseren dat hij zijn eigen aanpak zal moeten veranderen.
Als je merkt dat het voor je kind nog echt lastig is om dit soort taken te plannen, dan heeft je kind op dat gebied voorlopig nog wat meer hulp nodig. Plannen is ook nog een moeilijke vaardigheid voor kinderen, zeker op de basisschool (de ontwikkeling van de executieve functies loopt nog door tot in de jong volwassenheid; ong. 24 jaar). Je mag als ouder dus niet verwachten dat je kind al zo goed kunnen plannen als een volwassene of dat hij al zo goed als jou kan overzien wanneer hij wel/niet zijn huiswerk het beste kan maken. Om je kind dat goed te leren is het goed om dat nu nog samen met je kind op te pakken. Maar ook dit doe je weer op een ondersteunende manier en niet door alles voor te doen of voor te zeggen. In het voorbeeld hieronder lees je hoe je dat kunt aanpakken.
EXTRA TIP: Ondersteun de executieve functies van je kind![meisje_denkt_na](https://aksecoaching.wordpress.com/wp-content/uploads/2019/02/meisje_denkt_na.jpg)
– Planning: werk met lijstjes en pictogrammen die je in huis ophangt.
– Inhibitie, emotieregulatie en ordelijkheid & netheid: leg je kind regelmatig uit wat er wel/niet kan in welke situatie én geef natuurlijk het ‘goede voorbeeld’. Je kind wil best aannemen wat je zegt, maar leert ook heel veel van wat jij zelf doet.
– Realiseer je dat je kind géén kleine volwassene is. Je kind weet misschien nog niet precies hoe hij zijn kamer moet opruimen, maar kan dat wel leren. Wees specifiek in je opdracht: ‘ruim je kamer op’ is erg algemeen; beter is: ‘doe alle auto’s in deze doos’ of ‘zet alle boeken rechtop in die kast’. Realiseer je ook dat wat jij verstaat onder ‘een opgeruimde kamer’ voor je kind anders kan zijn. Als jij graag wil dat je kind opruimt zoals jíj dat wil, dan heeft hij jouw uitleg gewoon nodig.
Hoe je je kind verder nog kunt helpen zonder te ‘Curlen’
Om een kind iets te leren, is het nodig om het hem eerst rustig uit te leggen en het daarna vaak genoeg te herhalen. Het geheugen van je kind werkt nou eenmaal nog niet zo goed als dat van volwassenen. Ook dat blijft zich nog ontwikkelen in de kinder- en adolescentietijd. Jouw kind heeft dus echt nog jouw uitleg én herhaling nodig. Hoe vervelend dat voor jou als ouder soms ook kan zijn…
![joyce_rosegrijs_staand_c](https://aksecoaching.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/01/joyce_rosegrijs_staand_c.jpg)
Wil je graag een thema-avond over opvoeden bijwonen?
Kijk dan in Joyce’ online Agenda voor een workshop, lezing of OpvoedParty bij jouw in de buurt.
Wil je Joyce graag uitnodigen om een thema-avond over opvoeden te geven?
Kijk dan hier voor mogelijke thema’s en/of neem contact met haar op.
Een uitgebreid voorbeeld, waarin deze punten samenkomen:
Voorbeeld: Je kind heeft huiswerk van school.
– Betrokkenheid tonen: Vraag aan je kind of hij huiswerk heeft en wanneer het af moet zijn.
– Plannen: Neem samen met je kind de week door en bekijk op welke dag het het handigste is om het huiswerk te maken. Let daarbij ook op de andere afspraken die je kind heeft (zoals voetbaltraining, muziekles, zwemles etc.) en zoek naar dagen waarop er niks of weinig op het programma staat.
– Afspraken maken: Spreek af wanneer hij het huiswerk gaat maken.
Als de agenda van je kind te vol is om dit goed in te plannen, dan wordt het natuurlijk tijd om ruimte te maken in zijn agenda. Kijk dan eens kritisch naar alle activiteiten die je kind na school heeft en of daar niet beter wat van moet komen te vervallen.
TIP: Maak samen met je kind een weekplanner, waarin de vaste activiteiten staan.
Laat je kind daar vervolgens zelf in opschrijven wanneer hij het huiswerk maakt.
– Herinneren: Op de dag dat hij zijn huiswerk gepland heeft, mag je je kind er best een enkele keer aan herinneren. Dwing je kind echter niet om aan de slag te gaan. Daar is je kind zelf verantwoordelijk voor.
Je mag er trouwens niet van uit gaan dat je kind de planning helemaal zelf overziet, dus je kind enkele keren aan zijn taken herinneren is echt geen probleem.
– Eindtijd 1: Als je je kind aan zijn huiswerk (of een andere taak) herinnert, dan geef je hem meteen een eindtijd aan. Die eindtijd kan bijvoorbeeld het tijdstip zijn waarop hij naar bed gaat. Na dat tijdstip wordt er geen huiswerk meer gemaakt. Houd je vervolgens aan die afspraak.
– Eindtijd 2: Als je kind aan het huiswerk begint, geef je ook nog een andere eindtijd aan, namelijk de tijd waarin je kind het huiswerk maakt. Je kind hoeft er echt geen uren aan te besteden; vaak is een half uur of een uur al voldoende.
Om je kind ook hier weer meer handvaten te geven en zelf in de gaten te laten houden hoeveel tijd hij nog heeft, kun je dat visueel maken met behulp van een klok (zie afbeelding). Je kunt ook een eierwekker zetten, die de duur bepaalt. Laat jonge kinderen niet te lang aan een stuk aan hun huiswerk zitten; als de planning het toelaat, mag je het best over een aantal dagen verspreiden.
– Helpen: Als je kind wat hulp nodig heeft bij het maken van zijn huiswerk, dan mag je dat best bieden. Let er alleen op dat je het niet voorzegt en zorg er ook hier weer voor dat je kind vooral zelf nadenkt en het zelf probeert op te lossen. Realiseer je ook dat je kind het huiswerk niet foutloos hoeft in te leveren.
– Gevolgen: Als je bovenstaande punten als ouder netjes hebt gedaan en je kind heeft het huiswerk toch niet af, dan zijn de consequenties daarvan voor je kind. Jij hebt er nu als ouder alles aan gedaan om je kind zijn huiswerk te laten maken, maar daarna is het echt aan je kind.
Heb nu het vertrouwen in de leerkracht, dat hij je kind een waarschuwing of een passende consequentie geeft. Door deze aanpak wordt de kans groter dat je kind zijn huiswerk de volgende keer wél maakt of minder lang uitstelt.
– Mogelijke valkuil: Uiteraard ga je in geen enkel geval het huiswerk voor je kind maken, ook niet als hij het op een gegeven moment door tijdgebrek niet meer haalt. Als je namelijk weet dat hij er door de week in principe genoeg tijd voor heeft gehad en jij hem er 2-3 keer aan herinnerd hebt, dan moet dat voor je kind voldoende zijn.
⇒ Met deze aanpak geef je je kind langzaam maar zeker de verantwoordelijkheid om zelf op tijd aan zijn huiswerk te maken én om het daadwerkelijk af te maken. Deze aanpak kun je uiteraard ook op andere taken of handelingen toepassen.
Wil jij ook Joyce’ waardevolle opvoedtips ontvangen?
Helemaal gratis en vrijblijvend. Klik dan hier.
Cadeau: Kort na je aanmelding van het e-zine ontvang je Joyce’ E-book ‘Nóg meer genieten van je kind – 5 x 5 OpvoedTips’ als cadeau. Dat is dus ook helemaal gratis en vrijblijvend. Je leest er hier meer over.
Wil je graag reageren op dit artikel? Dat mag!
Zet jouw reactie dan onder dit bericht. Houd het wel constructief, liefst in de vorm van ‘Tips & Tops’. Dankjewel voor je medewerking!
Heb je vragen over dit thema, wil je meer weten over het onderwerp of heb je een andere opvoedvraag?
Neem dan contact met me op. Je vindt m’n contactgegevens hieronder.
![joyce_rosegrijs_staand_c](https://aksecoaching.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/01/joyce_rosegrijs_staand_c.jpg)
Met vriendelijke groet,
Joyce Akse
http://www.aksecoaching.nl | info@aksecoaching.nl
© 2019 – 2021. Joyce Akse / Akse Coaching, alle rechten voorbehouden.
Geschreven door Joyce Akse van ‘Akse Coaching – Opvoedcoaching & Opvoedadvies’.
Klik hier voor je dagelijkse portie OpvoedInspiratie.
Lees ook andere artikelen van Joyce met waardevolle opvoedtips:
– ‘Positief opvoeden: Start je opvoeding goed met deze 5 stappen.’ Klik hier.
– ‘Laat dat nou!’ (over: 5 opvoedvalkuilen waar we allemaal intrappen én waardoor opvoeden onbedoeld lastiger wordt). Klik hier.
– ‘Stop met schreeuwen!’ (over: Hoe je in 5 stappen minder schreeuwt tegen je kind.)Klik hier. Klik hier.
– ‘Ach, het is maar een fase.’ (over: Hoe jouw verwachtingen over je kind je opvoeding in de weg kunnen zitten.). Klik hier.
Klik hier voor meer waardevolle opvoedtips van Joyce, bijv. over (niet) willen luisteren, slapen of eten ed.
Artikelen, gelezen / gebruikt voor bovenstaand artikel:
– ‘Kinderen met burn-out, hoe kan dat? De curlingouder pampert te veel!’ [ Link naar dit artikel. ]
– ‘Curlingouders, stop met het wegpoetsen van obstakels voor je kind’ [ Link naar dit artikel. ]
– Leclaire, A. (2017). Gun je kind ook eens een teleurstelling. NRC. [ Link naar dit artikel. ]
– ‘BRIEF Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen.’ [ Link naar dit artikel. ]
– ‘We pamperen onze kinderen als prinsesjes in IKEA-ballenbakken’. [ Link naar dit artikel. ]
![logo_akse_coaching_klein_nieuw](https://aksecoaching.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/12/logo_akse_coaching_klein_nieuw.png?w=300)
Ga (terug) naar de website van Akse Coaching: http://www.aksecoaching.nl.