Slaap is ontzettend belangrijk. Maar zolang jij of je kind goed slapen, lijkt het helemaal niet zo bijzonder en lijkt het zelfs vanzelfsprekend. Zodra jij of één van je gezinsleden echter een tijdje niet goed slapen, merk je wat voor een wissel dat op jou, je gezin en je functioneren kan trekken. Juist dan ervaar je hoe belangrijk goed kunnen slapen eigenlijk is.
Om het belang van slaap onder de aandacht te brengen wordt ieder jaar (in maart) de Internationale Dag van de Slaap – ook World Sleep Day genoemd – georganiseerd.
In de afgelopen jaren heb ik diverse artikelen geschreven binnen het thema ‘Gezonde slaap & Slaapproblemen’. Daar vind je hieronder een overzicht van. In mijn artikelen vind je niet alleen veel waardevolle achtergrondinformatie, maar ook veel praktische (opvoed)tips. Ze zijn stuk voor stuk bedoeld om jou die tips te geven, waardoor jij én je kind weer lekker kunnen slapen.
Heb je vragen over één van deze artikelen?
Mail dan naar info@aksecoaching.nl.
Klik op de link van het artikel dat je graag wilt lezen:
– ‘Als je kind onrustig slaapt – Problemen met doorslapen‘
– ‘10 basistips om je kind of tiener lekker te laten slapen.‘.
– ‘Ga nou toch lekker slapen, liefje! – 5 tips om je kind te leren slapen‘.
– ‘Slaap kindje slaap’ – Hoe een bedritueel je kind helpt om beter in slaap te laten vallen.
– ‘Uitslapen als je kinderen hebt…?‘ – Zorg er in 3 stappen voor dat je kind langer slaapt.
– ‘Slapen voor gevorderden [1]: 7 tips om makkelijker in slaap te vallen én meer te slapen‘
– ‘Slapen voor gevorderden [2]: 6 dingen, die je beter NIET kunt doen, om beter in slaap te vallen’
– ‘Het middagdutje: Wanneer kan mijn kind het dutje ’s middags overslaan? (Incl. checklist)’
– ‘Wat je echt moet weten over het huilen, troosten en slapen van baby’s.‘ [Interview met onderzoeker dr. Roos Rodenburg.]
– ‘Waarom huilt mijn baby toch zo? Over: Hoe je huilen bij baby’s vermindert.‘.
– ‘Als je kind moeilijk in slaapt valt op vakantie… | 7 praktische tips om dat snel te verbeteren.‘ (incl. BONUStips)
– ‘Zo slaapt je kind wél bij zomerse temperaturen!‘ [over: Makkelijker in slaap vallen als het warm is.]
– ‘Waarom mogen kinderen op vakantie langer opblijven?‘ (+ 7 tips om ook op vakantie lekker in slaap te vallen)
– ‘Waarom plas je nou weer in bed?‘ – Zet deze 3 stappen en voorkom bedplassen.
– ‘Je kind is verknocht aan zijn speen. Hoe kun je het speengebruik afleren?‘
Merk je dat je thuis – zonder ondersteuning of begeleiding – er niet voldoende in slaagt om je kind goed te laten slapen?
⇒ Neem dan contact met me op. Ik help je graag, zodat jij, je kind en je hele gezin weer lekker kunnen slapen.
Klik hier om alvast meer te lezen over mijn Duimelot Methode.
Wil je graag reageren op dit artikel?
Dat mag! Zet jouw reactie dan onder dit bericht. Houd het wel constructief, liefst in de vorm van ‘Tips & Tops’. Dankjewel voor je medewerking!
Wil jij meer OpvoedTips van Joyce lezen én ze als eerste in je mailbox ontvangen?
Dat kan! Helemaal gratis en vrijblijvend. Aanmelden is heel eenvoudig.
Cadeau: Als welkomstcadeau ontvang je meteen na je aanmelding het E-book ‘Nóg meer genieten van je kind – 5 x 5 OpvoedTips’.
Je leest er hier meer over.
Heb je vragen over één van deze thema’s, wil je meer weten over het onderwerp of heb je een andere opvoedvraag?
Neem dan contact met me op.
Met vriendelijke groet,
Joyce Akse
Opvoedcoach & Psycholoog | http://www.aksecoaching.nl | info@aksecoaching.nl
© 2020. Joyce Akse / Akse Coaching, alle rechten voorbehouden.
Klik hier voor jouw dagelijkse portie OpvoedInspiratie op Facebook.
Klik hier voor andere opvoedtips, bijv. over voeding, media, beweging ed.
© De foto van Joyce Akse is gemaakt door Ilona Tychon Fotografie.
Ga (terug) naar de website van ‘Akse Coaching – Opvoedcoaching & Opvoedadvies’.
Zodra je zwanger bent, gaat er ineens een hele nieuwe wereld voor je open. Je hebt natuurlijk al vaker zwangere vrouwen gezien en misschien al een paar ervaringen van hen gehoord, maar hoe het nou echt is om zwanger te zijn, dat ervaar je pas als je het zelf bent. En pas dan kom je er achter dat er behoorlijk wat dingen zijn, die je van te voren echt niet wist of waar je nog nooit bij stil gestaan hebt…
Je kind is 2 jaar en doet om de haverklap zijn speentje in de mond. Als hij zich even niet zo prettig voelt, als hij moe wordt, als hij in bed ligt, als hij verdrietig is, als hij mama mist; hij pakt dan steevast zijn speen. Je ziet wel dat je kind het ontzettend fijn vindt om zijn speentje in te hebben; hij wordt er meteen rustig van. En je weet ook dat baby’s en jonge kinderen een grote zuigbehoefte hebben en dat het dan handig is om een speentje te gebruiken. Maar jouw kind is nu bijna 3 jaar en het zou fijn zijn als hij toch langzaamaan wat minder afhankelijk wordt van zijn speen. Je hebt al wel eens geprobeerd om het speentje weg te gooien, maar toen moest hij zo hard huilen, dat je toch maar weer een nieuwe hebt gekocht.
Vanaf 9-12 maanden neemt de zuigbehoefte van kinderen af. Als kinderen dan nog een speen nodig hebben, is het meer aangeleerd gedrag. Je zou het dan een gewoonte, aangeleerd gedrag of misschien wel een ‘verslaving’ kunnen noemen. Dat klinkt heel zwaar, maar het voordeel hiervan is dat je het goed kunt afleren. Daarmee wil ik niet zeggen dat het afleren makkelijk is of zonder slag of stoot gaat, maar het afleren van de speen is wel in een paar stappen te doen. Het is gelukkig geen hogere wiskunde… 😉
– De tanden en kiezen van je kind kunnen scheef gaan staan.
Het is goed om je kind voor te bereiden op veranderingen. Zo valt het niet rauw op zijn dak en komt de verandering niet te plotseling. Kinderen vinden het fijn om te weten wat ze kunnen verwachten. Ze houden van duidelijkheid.
Als je hebt besloten dat je kind minder wilt laten spenen, dan is het goed om het speengebruik eerst langzaam aan af te bouwen. Als je kind de speen nu nog op ieder moment van de dag zou mogen pakken, dan spreek je eerst duidelijke momenten af waarop je kind de speen nog wél mag. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat je kind de speen alleen nog krijgt op momenten dat het moe is (bijv. in bed, voor de tv, kort na het eten). Overdag is het goed om bijv. een timer te zetten of om op de klok aan te wijzen hoe lang je kind de speen mag hebben. Op die manier kan je kind ook zelf in de gaten houden hoe lang het de speen nog mag hebben. Een half uurtje per keer is nu lang genoeg.
Je vraagt je misschien af of het zin heeft om afspraken te maken met heel jonge kinderen (bijv. als je kind nog maar één jaar is), maar ook dan is het goed om vooraf de afspraken tegen je kind te zeggen. Je kind begrijpt het misschien niet helemaal en kan er ook nog niet adequaat op reageren, maar het heeft toch door dat er iets gaat gebeuren. En als je vervolgens bij iedere keer dat je de speen in het doosje stopt duidelijk uitlegt wat de bedoeling is, dan snapt je kind het gaandeweg steeds beter. En dan misschien nog niet zo zeer door wat je zegt, maar vooral door wat je doet…
Er komt een moment dat je besluit om de speen helemaal weg te doen. Kondig dat moment duidelijk bij je kind aan. Dat hoeft geen weken van te voren te zijn; voor jonge kinderen is 3-5 dagen van te voren lang genoeg. Door de voorbereiding, die ik hierboven beschreef, is een klein aantal dagen echt genoeg.
Zodra je de speen weg hebt gedaan, is dat echt een ‘point of no return’. Als de speen weg is, blijft de speen weg. Het zal na het afscheid echt nog wel eens voorkomen dat je kind vraagt om de speen, dat het er om gaat huilen of misschien wel boos op je wordt. Dat zijn normale reacties, maar echt geen redenen om een nieuwe speen in huis te halen. Als de speen eenmaal weg is, blijft ‘ie weg. Haal je op zo’n moment toch een nieuwe speen, dan zul je ook daarvan een keer afscheid moeten nemen; en dan begint het hele verhaal weer van voren af aan… Blijf steeds voor ogen houden waarom je je kind van de speen wil afhelpen: het heeft nadelige gevolgen voor zijn spraak en gebit. En je wil je kind heel graag voor die echte problemen behoeden.
Uiteraard zullen er momenten komen waarop je kind ontzettend graag zijn speentje zou willen hebben. Denk maar aan momenten waarop je kind moe is of zich niet lekker voelt. Hij zal er dan bij jou om vragen en misschien zelfs gaan huilen of heel erg boos worden. Dat zijn ontzettend lastige momenten. Je kunt je als ouder namelijk heel goed voorstellen dat je kind zijn speentje op dat moment zo graag wil, maar je weet ook dat het voor je kind belangrijk is om er op dat moment niet aan toe te geven. Probeer je kind op zo’n moment af te leiden met iets anders; ga samen spelen, een boekje lezen etc. Op die manier komt je kind op andere gedachten en zal het weer even zijn speen vergeten zijn. Je mag je kind dan ook een knuffelbeest, waar hij toch al vaker mee knuffelt, geven. Die knuffel kan dan het effect van de speen overnemen en hem ook een troostend of rustgevend gevoel geven. Op die manier help je je kind echt even door zijn moeilijke momenten heen. En een knuffel is nou eenmaal niet nadelig voor de spraak of het gebit van je kind…
Als kersverse ouder wil je natuurlijk niets liever dan heerlijk genieten van je baby. Je hebt 9 maanden toegeleefd naar de komst van je kleintje en je keek er naar uit om lekker samen te knuffelen en te tutten, om samen te wandelen, om liedjes voor je baby te zingen, noem maar op. Natuurlijk weet je ook wel dat je baby eens af en toe gaat huilen en dat je hem dan kunt troosten.
‘Als orthopedagoog en onderzoeker was ik altijd al geïnteresseerd in kinderen, ouders en het gezin. Daarnaast ben ik zelf moeder van 3 kinderen. Toen mijn 2e baby werd geboren, begon ze een aantal weken na de geboorte heel veel te huilen. Ik wilde er natuurlijk voor haar zijn, ik wilde haar helpen en troosten, maar dat lukte me niet goed. En dat terwijl ik daar bij onze oudste nooit moeite mee had gehad. Ik werd er heel moe van en kreeg sombere gevoelens. Ik begon zelfs aan mezelf als moeder te twijfelen. Ik deed het toch niet anders dan bij m’n oudste; waarom lukte het me nu niet om haar te troosten? Wat deed ik fout?
Op een gegeven moment was ik alleen thuis met m’n dochtertje, toen m’n oog op de krant viel. Daar stond een titel als ‘Zij krijgt alle baby’s stil’. Mijn aandacht was natuurlijk direct getrokken. Het was een interview met Carole Lasham, kinderarts in het Tergooi Ziekenhuis. Zij was naar een congres geweest in Amerika, waar ze Harvey Karp, kinderarts en ontwikkelaar van de Happiest Baby methode, voor zag doen op welke manier hij nagenoeg alle huilende baby’s rustig kreeg. Lasham was er helemaal van onder de indruk. Ze ging de methode toepassen in haar werk als kinderarts en merkte ook daar dat de methode bijzonder effectief was. Ze realiseerde zich dat je dus niet lijdzaam hoeft toe te zien dat jouw gezonde baby veel huilt en dat er dus een manier is om ouders met een praktische methode te leren hoe je je baby kunt troosten.
Nog kort even terug naar de periode, waarin ik mijn dochter moeilijk kon troosten: ik merkte dat de boodschap voor ouders vaak was dat het huilen na een tijdje wel minder zou worden en dat je niet veel anders kon doen dan dat te accepteren en af te wachten. De geijkte tips* worden natuurlijk wel gegeven, maar ook als je die toepast kan je baby nog veel huilen. Ouders weten gewoon niet wat ze nog meer kunnen doen.
Roos Rodenburg studeerde orthopedagogiek aan de UvA. Ze promoveerde in 2006 op de relatie tussen gezinsfactoren en psychopathologie bij kinderen met epilepsie. Sinds 2011 werkt zij als universitair docent bij de 
Uiteraard wil iedereen graag weten waarom baby’s huilen en is iedereen op zoek naar de oorzaak. Alleen denk ik dat we die waarschijnlijk moeilijk of niet zullen vinden, omdat iedere baby anders is. Afhankelijk van de baby kun je wel zeggen dat je beter de ene strategie kunt toepassen of juist de andere.
Het huilen van de baby grijpt aan op het hele zenuwstelsel van de ouder(s): ze krijgen zweet in hun handen, hun hartslag gaat omhoog en hun motorcortex komt in actie. Vooral dat laatste is een indicatie dat ze iets willen gaan doen, ze willen actie ondernemen. En daar komt dan ook vooral het gevoel van onbehagen bij de ouders vandaan op het moment dat de baby huilt: ze willen fysiek wat gaan doen, ze willen hun baby troosten, alleen merken ze vaak dat wat ze doen niet goed of voldoende helpt. Dat kan stress en onmacht bij de ouder geven, en op de langere termijn, uitputting, een gevoel niet goed voor de baby te kunnen zorgen of sombere gevoelens.
Dus als je je baby hoort huilen, dan wil je in actie komen, bijv. om je baby het gevoel van veiligheid te geven. Je kunt je alleen wel nog afvragen of de baby zich wel echt veilig voelt als het – ondanks dat het in jouw armen ligt – maar door blijft huilen. Ook dan zou de baby namelijk nog steeds een gevoel van onveiligheid kunnen ervaren (niet door de ouder, maar door het ongemak of het blijven huilen an sich). Of dat laatste daadwerkelijk zo is, is op dit moment nog onbekend. In ons onderzoek zagen we echter wel dat wanneer baby’s bij hun moeder op schoot zaten, de baby’s al signalen van onrust gaven, zoals jengelgeluidjes, maar ook een relatief hoge hartslag. Naast de nabijheid van de ouder lijkt er dus ook nog iets anders nodig om de baby te kalmeren. Baby’s die door hun ouder werden gewiegd en gesust waren minder onrustig en hadden een lagere hartslag dan als ze bij hun moeder op schoot zaten zonder dat de moeder wiegde en suste. De moeder moest de baby dus niet alleen tegen zich aanhouden, maar ook op een andere manier in actie komen, bijv. door te wiegen of te sussen. Het lijkt er dus op dat troostende stimuli als kalmerende susgeluiden en wiegen belangrijk zijn in het verminderen van ‘ongemak’ bij de baby.
Ouders denken vaak dat hun baby huilt omdat het last heeft van darmkrampjes, maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor. Er wordt wel onderzocht of er bij deze baby’s sprake is van slechtere darmflora, maar daar is op dit moment nog geen consensus over.
Ouders horen vaak dat hun baby huilt omdat het te veel prikkels of een te druk programma heeft gehad. Daardoor is het overprikkeld geraakt en heeft het vervolgens tijd nodig om af te schakelen. De oplossing die dan wordt aangedragen is prikkelreductie, bijv. wakker wegleggen op een stille plek.
Voor het troosten van je baby kun je de 5 stappen goed gebruiken, ook als je baby niet zo veel huilt. Als je je baby in een draagdoek wil doen, dan is het goed om – zeker in het begin – je baby eerst op een andere manier te kalmeren (bijv. door de 5 stappen) en daarna pas je baby in de draagdoek te doen. Op die manier krijgt je baby een positieve associatie met de draagdoek. Dat zorgt ook voor een andere beleving van de draagdoek door jouzelf, want dan wordt het geen middel om maar steeds het huilen tegen te gaan. Je kunt een draagdoek gebruiken als je ‘m fijn vindt. Maar het is dus wel belangrijk om je baby eerst te kalmeren en daarna in de doek kalm te houden en zich prettig te (blijven) laten voelen.
Soms merk je dat je baby lastig in slaap valt in zijn eigen bedje. Ook dan kun je je baby nog steeds kalmeren met 5 stappen, maar eerst buiten het bedje. Als je je baby in zijn bedje gaat leggen, dan buig je eerst voorover in het bedje. Dan leg je hem eerst op zijn zij in bed en daarna pas rustig op zijn rug. Als je baby bij het op de rug leggen toch weer wat onrustig reageert, dan blijf je voorovergebogen over je baby hangen en leg je hem terug op zijn zij. Je legt je onderarmen dan aan weerszijden van je baby, wiegt je baby al liggend zachtjes heen en weer met je armen en ‘sust’ in zijn oor. Zodra je baby gekalmeerd is, kun je hem rustig op zijn rug leggen. Deze vaste stappen en duidelijke aanpak zorgen ook weer voor voorspelbaarheid bij je baby. Ook op deze manier kun je je baby dus gewoon in zijn eigen bedje laten slapen.
Dit thema ligt vaak heel gevoelig. Ouders hebben door deze opvattingen namelijk het gevoel dat ze geen goede ouder zijn als ze niet 24/7 klaar staan. Het lijkt wel een ‘alles of niets’-situatie, terwijl dat niet zo hoeft te zijn. Het komt er juist op aan dat je overdag goed op elkaar kunt reageren. Het is dus niet zo dat je als ouder alleen maar door dag en nacht bij je baby te zijn de voorwaarde is om adequaat op hem te reageren.
Vaak wordt gedacht dat baby’s niet kunnen of mogen doorslapen, omdat ze ’s nachts of om de 3-5 uur een voeding nodig hebben. Dat geldt echter niet voor alle baby’s.
We weten uit onderzoek (én vele ervaringen van kersverse ouders) dat de Happiest Baby Methode goed werkt. We moedigen je aan deze 5 stappen dus ook bij jouw baby toe te passen. Daarnaast is het belangrijk om voor voorspelbaarheid voor je baby te zorgen. Daar dragen deze stappen natuurlijk ook aan bij, omdat je ze steeds op dezelfde manier en in dezelfde volgorde gaat uitvoeren. Hou daarbij echter de signalen, die je baby je steeds geeft, in de gaten.
Het is heel belangrijk om te weten hoe het is om een baby te hebben en wat er dan op je af kan komen. Alle baby’s huilen, maar de mate waarin ze dat doen verschilt per baby. Maar realiseer je dat zelfs als je baby niet voldoet aan de officiële richtlijnen voor een huilbaby (3 uur per dag, 3 dagen per week, 3 weken lang) het ook dan te veel voor je kan zijn. Zorg tijdens je zwangerschap al voor een goede voorbereiding op wat je als ouder kunt doen als je baby (veel) huilt; weet wat je dan kunt doen. Het is goed om te weten hoe je je baby kunt troosten en te weten hoe dat werkt met het slapen van je baby. Als je het pas bij het consultatiebureau gaat hebben over slapen en huilen, dan ben je al een paar weken met je baby onderweg en dan kun je al afgegleden zijn van huilen naar slaaptekort en dan is het leed al geleden. Als je je goed voorbereid en weet wat je kunt doen, dan is dat gelukkig vaak goed te voorkomen!
Zorg ervoor dat je je baby in de kraamweek goed leert kennen. Ga op zoek naar de signalen die je baby je geeft als hij honger of slaap heeft. Deze signalen kunnen wel veranderen naarmate je baby ouder wordt. Zorg niet alleen tijdens de kraamperiode maar ook erna voor veel huid-op-huid-contact. Dat helpt je baby om zich prettig te voelen. Kies bijv. één voeding uit waarbij je je baby helemaal bloot op je buik legt (zowel bij borst- als flesvoeding).
Zodra je baby geboren is, zul je in het begin waarschijnlijk lekker samen thuis willen zijn. Daar is helemaal niks mis mee. Er gebeurt dan in korte tijd zoveel, dat je echt wel je tijd en rust mag nemen om er in alle rust en in jouw eigen tempo aan te wennen. Je moet wennen aan je kindje, aan alle voedingen, aan ’s nachts wakker worden, aan moe zijn (echt heel erg moe zijn!), aan je nieuwe rol als mama of papa en ga zo maar door. Ik vond het zelf prettig om die beginperiode zo veel als mogelijk in mijn eigen vertrouwde omgeving en met vertrouwde gezichten om me heen te zijn en heb de kraamtijd dan ook zo veel mogelijk benut om te wennen, te rusten en om gewoon lekker thuis te blijven.
Toch zal er op een gegeven moment een dag komen dat je behoefte hebt om even het huis uit te gaan. Wanneer dat precies is, verschilt natuurlijk voor alle ouders: voor de een is dat al vrij snel na de bevalling, voor de ander is dat ruim na de kraamtijd. En dat is allemaal prima! Maar ook als je eigenlijk nog niet zo de behoefte hebt om de deur uit te gaan, zal eens de eerste keer zijn dat je een afspraak buitenshuis hebt.
Als je de volle luier wilt weggooien, is het niet handig om de luier zo (zonder zakje eromheen) in een prullenbak te gooien. Vooral als het een poepluier is, gaat dat gewoon enorm stinken. Om dat te voorkomen, is het handig om luierzakjes bij de hand te hebben. Als je de luier in het zakje doet en het zakje vervolgens goed afsluit, blijft de geur van de vieze luier in het zakje.
Vaak is het handig om de gekolfde melk ruim voordat je gaat thuis uit de diepvries te pakken en bijv. te laten ontdooien in de koelkast; dan blijft de melk nog lang koel. Het is niet erg als de melk nog een beetje bevroren is als je op pad gaat. Op het moment dat je kindje gaat drinken, zal het ijs wel ontdooit zijn. Mocht je toch merken dat de melk toch nog bevroren is, dan kun je de melk in het flesje onder de warme kraan verder ontdooien of een beetje warm maken. Als je bij iemand thuis bent, kun je de melk ook ‘au bain Marie’ warm maken.
Denk daarbij aan (geprakt) fruit, zachte groente, een soepstengel, een rijstwafel, ontbijtkoek (evt. met minder suiker) etc. Wat je precies meeneemt, is natuurlijk afhankelijk van de leeftijd van je kindje.
Om de billetjes goed te verzorgen, had ik standaard een klein potje sudocrème in de verzorgingstas (andere billencrème is vast ook prima). Sommige kindjes hebben nou eenmaal snel last van rode billetjes of luieruitslag en dan helpt deze crème doorgaans erg goed.
Als je kindje thuis vaker een speentje in heeft en je merkt dat hij dat fijn vindt en/of er rustig van wordt, is het handig om dat ook mee te nemen als jullie op pad gaan. Wellicht duurt je uitstapje of je bezoekje namelijk wat langer dan je vooraf had gedacht en is je kindje in de tussentijd moe geworden. Op zo’n moment is het fijn als je je baby’tje even z’n speentje kunt geven.
Wil je weten wat Joyce kan betekenen voor jou en je baby? 
Akse Coaching 