Het gaat nu toch echt gebeuren: je kind gaat bijna naar groep 1. Nu is je kind nog een peuter, maar over niet al te lange tijd is je kind toch echt een kleuter. Wat een stap. Wat een mijlpaal.
Hoewel kinderen officieel pas vanaf 5 jaar leerplichtig zijn, starten de meeste kinderen al in groep 1 als ze 4 jaar zijn. Voor je kind is het heel fijn om – voordat het naar groep 1 gaat – een beetje voorbereid te zijn. Met een goede voorbereiding weet je kind wat er allemaal gaat gebeuren en krijg jij langzaam maar zeker het gevoel dat je kindje het wel gaat redden op school.
LET OP: Zit je kind al in groep 2 of hoger? Lees dan m’n artikel ‘Back to school: Dit mag je niet vergeten bij de start van het nieuwe schooljaar!’. Gaat je kind binnenkort naar de brugklas? Lees dan m’n artikel ‘Help, mijn kind gaat naar de brugklas! | Hoe je de overgang van basisschool naar brugklas makkelijker maakt.’.
Die voorbereiding zit ‘m trouwens niet in schoolse vaardigheden. Je kind hoeft als startende kleuter nl. echt nog niet te kunnen lezen of schrijven; het hoeft in principe zelfs nog helemaal geen letters of cijfers te herkennen. Dat komt allemaal wel en daar gaan ze in groep 1 en 2 spelenderwijs aandacht aan besteden. Dus is je kindje bijna 4 jaar en is het daar nu nog niet zo mee bezig? Geen probleem! Dat komt wel. Daar gaan ze in de kleutergroepen stap voor stap mee aan de slag.
Toch is het natuurlijk fijn als je kind wel een aantal andere dingen zelf kan. Op de basisschool wordt namelijk toch net wat meer zelfstandigheid van je kind verwacht dan bij een peuterspeelzaal of kinderopvang. Realiseer je dat de leerkracht zo’n 20-30 leerlingen heeft en niet bij iedere handeling (bijv. jas aan / uit, gymschoenen aan / uit, schoenveters strikken, naar de wc gaan etc.) alle kinderen individueel kan helpen. Je vindt hieronder een aantal vaardigheden waarvan ik je met klem wil aanraden om die vooraf thuis met je kind te gaan oefenen, zodat je kind die – op het moment dat het naar groep 1 gaat – goed zelf kan doen.
O ja, en een stukje verderop in dit artikel vind je nog meer handige tips, die je als ouder moet weten, wanneer je kindje naar groep 1 gaat én hoe je je kindje goed kunt voorbereiden.
Dit zijn vaardigheden, waarvan het heel handig is wanneer je (bijna) kleuter die vóór groep 1 onder de knie heeft:
(1) Wennen aan de basisschool.
Het is fijn voor je kind om vooraf aan de eerste echte schooldag te weten waar het precies naar toe gaat. Je kunt vooraf aan die ‘grote dag’ al eens vaker naar de school toe lopen of fietsen of misschien zelfs binnen in school of in de klas een kijkje gaan nemen. Vaak vinden leerkrachten dat juist fijn, zodat je kind langzaam maar zeker vertrouwd raakt met de nieuwe plek. Dat maakt (o.a.) het afscheid nemen aan het begin van de dag ook weer wat makkelijker.
Vaak organiseren scholen wen- / oefendagen voor de nieuwe leerlingen in groep 1. Je kind kan dan een aantal dag(del)en meelopen om zo een indruk te krijgen van wat er allemaal gebeurt op school. Je kind ziet dan ook al eens kennismaken met alle nieuwe klasgenootjes.
(2) Overdag zindelijk zijn.
Als je kind naar groep 1 gaat, is het belangrijk dat je kind overdag zindelijk is voor plassen en poepen. De leerkracht van je kind kan nl. niet je kind helpen als het op de wc zit en kan ook geen luier verschonen (m.u.v. bijzondere situaties of noodgevallen). De leerkracht staat namelijk in de groep en heeft nog zo’n 20-30 andere leerlingen om op dat moment naar om te kijken. Daarbij is het natuurlijk ook goed, wanneer je kind zelf zijn billen kan afvegen.
Je kind hoeft op deze leeftijd trouwens nog niet perse ’s nachts zindelijk te zijn. Dat komt wel, als je kind wat ouder is.
TIP: Is je (aanstaande) kleuter nu nog niet zindelijk? Kijk dan eens of m’n cursus ‘Tijd voor Zindelijkheid’ iets voor je is; of spreek een intakegesprek met me af, zodat ik jullie persoonlijk kan helpen.
(3) Zelf aankleden.
Een groot deel van het schooljaar zal je kind een jas aan hebben. Het is handig als je kind die zelf open & dicht en aan & uit kan doen, zodat de leerkracht daar niet aan te pas hoeft te komen. Oefen thuis dat je kind zijn jas zelf kan aan- en uitdoen, met een rits en/of knoopjes en dat je kind zijn jas zelf kan ophangen aan het haakje.
Vanaf groep 1 gaan de leerlingen ook gymmen, net als de oudere klassen. Het is handig als je kind dan zijn eigen schoenen én zijn gymschoenen uit & aan kan doen. Wellicht is het de bedoeling dat je kind gymkleren mee neemt, maar vaak is het al genoeg als je kind zijn trui of shirt kan uittrekken en in zijn onderhemd kan gymmen. Ook het uit- en aantrekken van een shirt of trui is dus goed om thuis te oefenen, zodat je kind dat op school helemaal zelf kan doen.
Heeft je kind veterschoenen? Dan is het goed om je kind te leren om zelf zijn veters te strikken. Dit is best lastig en tijdrovend voor jonge kinderen. Merk je dat je kind dat nog niet in de vingers heeft? Koop dan schoenen met klittenband (of ga het alsnog goed met je kind oefenen).
O ja, en dan heb je nog de zg. ‘bananenvoeten’, die je bij kleuters vaker voorbij ziet komen. 😉 Dan zit de schoen aan de verkeerde voet en meestal loopt dat toch net iets minder prettig. Om je kind hier een handje bij te helpen, kies je een grotere sticker uit, die je doormidden knipt. De ene helft plak je in de ene schoen (tegen de rand van schoen, op de plek waar de hak komt) en de andere helft in de andere schoen. Als je kind de schoenen aantrekt, hoeft hij nu alleen nog maar de sticker op de goede manier tegen elkaar aan te leggen. Zo ziet je kind heel duidelijk wat zijn linker- en rechterschoen is en is de kans groter dat de juiste schoen aan de juiste voet terecht komt.
————————————————-
Maak je je zorgen over je kind (0-16 jaar) dat moeite heeft met luisteren, slapen, eten of zindelijk worden?
Of heb je een andere opvoedvraag, waar je graag een antwoord op wil?
Lees dan hier wat ik voor je kan doen om dat op te lossen.
Wil je eerst meer over mij en m’n bedrijf weten?
Lees dan hier meer over m’n achtergrond.
————————————————-
(4) Zelf eten.
In de klas zijn er 2 pauzes: één pauze om het fruit te eten en één pauze om de boterhammen te eten. Allereerst is het goed als je je kind leert hoe hij zelf zijn beker én zijn boterhammentrommel open (en goed dicht) kan maken. Vooral het sluiten van de drinkbeker kan wel eens problematisch zijn; zeker als je kind niet alles in één keer opdrinkt en nog een beetje in de beker laat zitten. Als de beker dan niet goed dicht is, heb je lekkage en zijn alle spullen nat.
Soms kan het nog best lastig zijn om fruit open te maken of zelf op te eten. Denk maar aan een banaan, mandarijn of kiwi. Als je kind het nog niet helemaal zelf kan, maak het dan op zo’n manier klaar dat je kind het wél zelf kan. Of geef je kind fruit mee dat het wel goed zelf kan openen en eten.
(5) Duidelijk communiceren & Samen spelen.
Als kinderen pas beginnen in groep 1 dan beginnen ze aan een heuse ontdekkingstocht. Alles en iedereen is nieuw, en alles (of heel veel) is interessant. Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en gaan ontdekken wat er allemaal te doen is; in de klas en buiten op het schoolplein. Jonge kinderen kunnen ook nog niet zo lang hun aandacht bij één activiteit houden en fladderen / vlinderen dan van het ene naar het andere speelgoed.
Samen spelen is voor jonge kinderen, ook voor kleuters, soms nog best lastig. Op deze leeftijd gaan ze van vooral ‘naast elkaar’ spelen steeds meer naar ‘samen spelen’. Dat kan ook voor wat meer wrijving en ruzietjes zorgen. Je kent wel uitspraken als ‘ik had ‘m eerst’ of ‘je mag dat niet afpakken’. Kleuters moeten nog leren om rekening te houden met elkaar. Vaak wordt in de klas afgesproken op welke manier ze met elkaar kunnen omgaan en leren ze hoe ze in dergelijke situaties op elkaar kunnen reageren. Kinderen leren bijvoorbeeld dat ze moeten wachten op een speeltje totdat de ander ermee klaar is (en dat ze het dus niet zo maar mogen afpakken) en/of dat ze tegen een ander kindje – dat iets vervelends doet – kunnen zeggen ‘stop, hou op, ik vind het niet meer leuk’. Vaak spreekt de leerkracht ook af dat als ze er zelf niet uitkomen ze de leerkracht om hulp mogen vragen.
————————————————-
Wil je mijn nieuwste, waardevolle OpvoedTips als eerste in je mailbox ontvangen?
Klik dan hier hoe je dat – heel eenvoudig – voor elkaar krijgt.
————————————————-
(6) Heel praktisch: Schoolspullen.
In groep 1 heeft je kind nog niet zo veel verschillende spullen nodig. Bij de voorgaande punten heb je al een aantal spullen voorbij zien komen. De spullen, die je in het lijstje hieronder vindt, zijn vaak wel echt nodig.
O Schooltas
O Broodtrommel voor tussendoortje
O Broodtrommel voor lunch
O Drinkbeker
O Gymschoenen*
* Vaak zijn een gymtas en gymkleren voor kleuters nog niet nodig. De leerkracht verzamelt de gymschoenen van alle leerlingen in een grote mand of kist. Daarnaast zijn nog niet alle kinderen even handig met het aan- / uittrekken van hun kleren. Om te voorkomen dat het omkleden te lang duurt (en ze daardoor minder lang kunnen gymmen), kiezen ze er in groep 1 vaak voor om in de gewone kleren of het ondergoed te gymmen.
TIP: Zorg ervoor dat op alle losse onderdelen de naam van je kind duidelijk zichtbaar is.
————————-
Volg me nu ook op Facebook en/of Instagram voor jouw dagelijkse portie OpvoedInspiratie.
————————
(7) Aftellen naar de eerste schooldag.
Om je kind goed voor te bereiden op de eerste schooldag is het leuk om samen af te tellen naar die grote dag. Zo weet je kind nog beter wanneer het precies gaat gebeuren. Daar kun je een leuke aftelkalender voor gebruiken. Die kun je samen met je kind zelf maken of je kunt m’n aftelkalender ‘Yes, ik mag naar school!’ downloaden en uitprinten (klik op de link en scroll naar beneden). Zo’n aftelkalender geeft je kind ook weer meer duidelijkheid; hierdoor weet het beter wat het kan verwachten en krijgt het meer grip op de situatie.
(8) Stimuleer de ontwikkeling van je kind.
Ook al hoeft je kind aan het begin van groep 1 echt nog geen letters of cijfers te herkennen, het is toch fijn om je kind al enigszins te stimuleren. Op cognitief en spraak-/taalgebied kun je je kind goed stimuleren door regelmatig voor te lezen. Een ideaal moment om dat te doen, is om het voorlezen op te nemen als vast onderdeel van jullie bedritueel.
In m’n artikel ‘Ja, ik wil … voorlezen!’ geef ik je een mooi overzicht van allerlei voordelen van voorlezen.
Daarnaast kun je de grove motoriek stimuleren door je kind regelmatig buiten te laten spelen, samen naar speeltuintjes te gaan, te leren fietsen ed.
Als je kind niet zo van buitenspelen houdt en liever binnen speelt, dan kun je met de tips uit m’n artikel ‘Is het erg als kinderen niet buiten spelen?’ je kind stimuleren om meer naar buiten te gaan.
De fijne motoriek van je kind stimuleer je (o.a.) door je kind te laten tekenen, kleuren, kleien ed. Ook dat hoeft nog niet aan hoge eisen te voldoen, maar het is al fijn als je kind weet hoe het een potlood of pen kan vasthouden.
Vind je kind het lastig om te bedenken wat het (binnen) allemaal kan doen? Bekijk dan m’n video ‘Verveelt jouw kind zich wel eens?’, waarin ik je uitleg hoe je een AntiVerveelPot maakt en de verveling van je kind tegen kunt gaan.
(9) Naar school brengen.
En dan is het moment van de eerste schooldag eindelijk aangebroken: je kind gaat vandaag echt naar school. Soms is dat voor de ouder nog spannender dan voor het kind zelf (zeker als je je kind goed voorbereid hebt). Het is voor je kind het fijnste om het naar school brengen en het afscheid nemen steeds op (nagenoeg) dezelfde manier en met dezelfde stappen aan te pakken. Zo wordt die situatie voorspelbaar voor je kind, weet je kind beter waar het aan toe is en krijgt het grip op de situatie; dat zorgt allemaal voor een groter gevoel van veiligheid en vertrouwen.
Hoe je het naar school brengen én het afscheid nemen op een positieve manier aanpakt, lees je in m’n artikel ‘Help, mama gaat weg…!?’.
TIP: Maak een foto van je kind op zijn/haar eerste schooldag. Echt een mijlpaal om vast te leggen!
(10) Extra moe…?
Nu je kind naar school gaat, kan het na de schooldag thuis extra moe zijn. Het is ook niet niks om alle nieuwe dingen van de dag te verwerken. De eerste weken op school en in de nieuwe klas zijn dan ook echt vermoeiend. Soms zie je zelfs dat kleuters weer tijdelijk behoefte hebben aan hun middagdutje. Dat is helemaal niet erg. Juist tijdens het slapen verwerken ze wat ze allemaal hebben meegemaakt en kunnen ze goed bijtanken. Zorg ervoor dat het middagdutje niet te lang duurt, maar geef je kind wel de mogelijkheid om ’s middags even uit te rusten en bij te komen van de intensieve dag. Door de vermoeidheid merk je dat kinderen in deze periode ook meer prikkelbaar zijn, wat meer last kunnen krijgen van driftbuien, sneller boos of gefrustreerd zijn of eerder huilen. Ook dat hoort er voor nu even bij en gaat na een tijdje – als je kind goed gewend is op school -echt wel weer over.
Wil je weten hoe je op een positieve manier om kunt gaan met driftbuien van je kind? Lees dan m’n artikel ‘Mijn kind heeft vaker driftbuien! Wat nu?’ | Minder driftbuien in slechts 5 stappen.’.
Tot zover mijn tips voor hoe je jouw aanstaande kleuter kunt voorbereiden op een fijne eerste schooldag. Ik hoop van harte dat je ermee aan de slag gaat en je je kind op een goede manier kunt begeleiden.
Wil je meer weten over een goede voorbereiding om na de vakantie terug naar school te gaan voor je kind dat al op school zit? Lees dan m’n artikel ‘Back to school: Dit mag je niet vergeten bij de start van het nieuwe schooljaar!’.
Heeft jouw kind groep 8 (basisschool) afgerond en gaat het komend jaar naar de brugklas?
Lees dan m’n artikel ‘Help, mijn kind gaat naar de brugklas! | Hoe je de overgang van basisschool naar brugklas makkelijker maakt.’ met handige tips voor jouw aanstaande brugklasser.
Wil je graag reageren op dit artikel?
Dat mag! Houd het dan wel constructief, liefst in de vorm van ‘Tips & Tops’. Zet jouw reactie dan onder dit bericht. Dankjewel alvast voor je reactie!
Wil jij meer OpvoedTips van Joyce lezen én ze als eerste in je mailbox ontvangen?
Dat kan! Helemaal gratis en vrijblijvend. Aanmelden is heel eenvoudig.
Cadeau: Als welkomstcadeau ontvang je meteen na je aanmelding het E-book ‘Nóg meer genieten van je kind – 5 x 5 OpvoedTips’. Je leest er hier meer over.
Heb je vragen over één van deze thema’s, wil je meer weten over het onderwerp of heb je een andere opvoedvraag?
Neem dan contact met me op.
Met vriendelijke groet,
Joyce Akse
Opvoedcoach & Psycholoog | http://www.aksecoaching.nl | info@aksecoaching.nl
© 2021. Joyce Akse / Akse Coaching, alle rechten voorbehouden.
Klik hier voor jouw dagelijkse portie OpvoedInspiratie op Facebook.
Lees ook andere artikelen van Joyce met waardevolle OpvoedTips:
– Hoe overleef je de laatste weken vóór de zomervakantie? [ met 9 thema’s, 9 praktische tips en 1 planner ]
– ‘10 basistips om je kind of tiener beter naar je te laten luisteren‘
– ‘10 basistips om je kind of tiener beter te laten eten (incl. praktische tips).‘
– ‘10 basistips om je baby, kind of tiener lekker te laten slapen.‘
– Wat doet een opvoedcoach eigenlijk? | Joyce Akse vertelt.
Klik hier voor andere opvoedtips, bijv. over voeding, media, beweging ed.
© De foto van Joyce Akse is gemaakt door Ilona Tychon Fotografie.
Ga (terug) naar de website van ‘Akse Coaching – Opvoedcoaching & Opvoedadvies’.
Zodra je kind naar school gaat, komt hij al snel in aanraking met taal. In de kleutergroepen wordt er voorzichtig aandacht aan besteed en vanaf groep 3 begint het echte werk. Bij de meeste kinderen verloopt de taalontwikkeling zonder veel problemen; bij sommige kinderen zie je echter dat het lezen en spellen moeizamer gaat. Dat komt vaak in groep 3 en 4 naar boven. Bij deze kinderen zou er sprake kunnen zijn van dyslexie.
‘Ik ben eigenlijk toevallig met dyslexie in aanraking gekomen. Aan het einde van mijn opleiding psychologie heeft mijn stagebegeleidster mij in contact gebracht met prof. dr. Leo Blomert, expert op het gebied van dyslexie. Hij zocht mensen om een vakgroep te vormen om het dyslexieprotocol op poten te krijgen en dat wilde ik graag doen. Op die manier kon ik dus bij toeval in zijn werkgroep aan de slag. Daardoor kwam ik ook in aanraking met wetenschappelijk onderzoek naar dyslexie. Het onderwerp trok mij erg aan, maar ik merkte dat ik liever in een klinische setting werkte dan in een wetenschappelijke. Via Leo Blomert werd ik toen voorgesteld aan Patty Gerretsen, toentertijd directeur wetenschap van het RID. Zo ben ik uiteindelijk bij het RID terechtgekomen en daar werk ik nu al 15 jaar. Wat ik zo prettig vind aan werken met mensen met dyslexie is dat je echt iets voor iemand kunt betekenen. Iedereen in onze maatschappij krijgt te maken met lezen en schrijven en als je dyslexie hebt, kun je flinke problemen ondervinden op school, op je werk of zelfs privé. Met een gerichte behandeling en concrete tools, kun je kinderen (en volwassenen) met dyslexie echt helpen hun situatie te verbeteren. Het geeft me enorm veel voldoening dat ik op deze manier iets kan betekenen voor de kinderen, die bij ons komen.’
Drs. Kim Huiskamp studeerde neuro– en ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Maastricht. Daarna werkte ze een jaar als psycholoog / onderzoeksassistent aan dezelfde universiteit. Vervolgens maakte ze de overstap naar het Regionaal Instituut Dyslexie (RID) in Maastricht. Ze werkte er een tijd als hoofd behandeling en vestigingsmanager; momenteel als diagnosticus en behandelaar.
‘Als je dyslexie hebt, dan heb je moeite met lezen en/of spelling. Sommige kinderen hebben alleen moeite met lezen, andere alleen met spellen en weer andere met allebei. De grootste groep van de kinderen met dyslexie heeft moeite met allebei.
‘Je wordt met dyslexie geboren; het ontstaat dus eigenlijk niet echt. Het is ook erfelijk, wat betekent dat het vaker binnen families voorkomt.
‘Je kunt dyslexie eigenlijk pas echt herkennen vanaf dat je kind een tijdje in groep 3 zit, dus als je kind echt onderwijs krijgt op het gebied van lezen en schrijven. Bij kleuters zie je ook al wel eens dat ze moeite hebben met klankverwerking. Ze hebben dan bijv. moeite met het leren / benoemen van de kleuren, met links en rechts, ze hebben moeite met rijmen, ze vinden het lastig om de namen van klasgenootjes te onthouden of ze vinden het moeilijk om nieuwe liedjes te leren. Dat zijn allemaal dingen waarbij ze iets moeten doen op het gebied van klankverwerking. Een deel van de kinderen, dat hier moeite mee heeft, kan later moeite krijgen met lezen en schrijven. Dat hoeft echter niet perse. Het zijn dus geen harde criteria, eerder een aanwijzing om het goed in de gaten te houden. Andersom geldt dat ook: als je kind hier als kleuter geen moeite mee heeft, dan wil dat niet zeggen dat hij geen dyslexie kan hebben. Het kan op dyslexie wijzen, maar dat is niet één op één.
‘Eerlijkgezegd lijkt het me voor een kind bijna niet te doen om dyslexie te verdoezelen. Ze kunnen wel verschillende strategieën laten zien om met hun lezen of spelling om te gaan. Ze trappen bijvoorbeeld op de rem en gaan heel langzaam lezen. Of ze gaan juist heel snel lezen en raden dan wat er staat. Kinderen met dyslexie hebben moeite met het technische leesproces; dat betekent in dit geval dat het ten koste gaat van de snelheid of van de nauwkeurigheid van het lezen.
‘Vanaf de leeftijd van ongeveer 8 jaar, dus pas bij kinderen in groep 4, kun je dyslexie betrouwbaar onderzoeken. Dus nog niet echt vanaf groep 3. Je moet kinderen namelijk de kans geven om het lees- en spelproces op gang te laten komen.
‘Als je van groep 3 naar groep 8 kijkt, dan worden de normen steeds strenger. Als jij je op een trager tempo ontwikkelt vergeleken met je groepsgenoten, zal het verschil daarom steeds groter worden. Dan ga je dus steeds meer achterlopen ten opzichte van de andere kinderen.
‘Helaas kun je niet van dyslexie genezen. Je zult altijd meer moeite met lezen en spellen blijven hebben dan anderen zonder dyslexie.
‘Kinderen met dyslexie, een gids voor ouders’ – T. Braams
‘Als kinderen zich bij ons aanmelden om te onderzoeken of er sprake is van dyslexie, dan wordt er niet alleen gekeken naar hoe het met lezen en spelling gaat, maar we kijken ook naar andere schoolvakken. Kinderen kunnen namelijk in het algemeen moeite hebben om nieuwe vaardigheden aan te leren of ze kunnen een algemeen leerprobleem hebben. Dan heb je een heel andere benadering nodig om het kind verder te helpen.
‘Er bestaan wel een aantal mythes of vooroordelen over dyslexie:
‘Als ouders vermoeden dat hun kind moeite heeft met lezen of spellen of zich er zorgen over maken, dan is het belangrijk om dat aan te kaarten bij de leerkracht. Het is goed om het zelf ook in de gaten te houden. Bespreek het, zodat de leerkracht er aandacht voor heeft.
Wil jij meer OpvoedTips van Joyce lezen én ze als eerste in je mailbox ontvangen? 
Akse Coaching 