Kinderen kunnen vaak zo heerlijk op gaan in een verhaal, een sprookje of toneelstuk. Als je hen wat vertelt, geloven ze het. Dat komt omdat het voor kinderen nog heel moeilijk is om werkelijkheid en fantasie uit elkaar te houden. Kinderen tussen (ong.) 3-6 jaar geloven in principe alles wat er om hen heen gebeurt en nemen het voor waar aan. Dit fenomeen noem je ‘magisch denken’.
Dat kan dus betekenen dat je kind niet weet wat nou echt en wat nou nep is als hij tv heeft gekeken of als jullie samen een verhaal hebben gelezen. Magisch denken kan ervoor zorgen dat je kind bepaalde krachten of eigenschappen toeschrijft aan voorwerpen, die het niet heeft. Bijv. je kind heeft zich net gestoten aan een stoel, dus de stoel is stout en verdient straf. Vervolgens zet je kind de stoel in de hoek…
Maar ook dat je kind zich levendig kan voorstellen dat hij/zij een ridder of een prinses is; sterker nog, je kind leeft zich niet gewoon goed in; nee, hij/zij ís die ridder of prinses! En mocht jij nou gaan meespelen en een draak of eng monster voorstellen, dan kan je kind enorm bang voor je worden, gewoon omdat hij jou echt als die draak of dat monster ziet. Je kind kan er ook van overtuigd zijn dat er ’s nachts heksen of dino’s in z’n kamer komen en daardoor bang worden om in z’n eigen bed te slapen. Hoe zeer jij ook weet dat dat echt niet zo is, voor je kind is het waar.
Naarmate je peuter of kleuter ouder wordt, begint hij de wereld om zich heen langzaamaan steeds beter te begrijpen. Alleen weet hij nog niet precies hoe alles werkt; daar heeft hij de taal en ervaring nog niet voor. Ook dan kan z’n fantasie op hol slaan door middel van magisch denken. Hij gaat zelf oplossingen en verklaringen bedenken, die niet hoeven te kloppen of die soms zelfs helemaal niet kunnen. Een bekend voorbeeld in dit kader is bijv. het kind dat ineens doodsbang is om in bad te gaan; het is bang dat het – net als het water – wegstroomt door het putje… Voor ons compleet onvoorstelbaar, maar voor je kind weer levensecht.
Je snapt wel dat je kind door dat magisch denken ook met volle overgave in Sinterklaas, de kerstman en de paashaas kan geloven.
Hoe lang je kind in de Paashaas, Sinterklaas of de kerstman gelooft, hangt in eerste instantie van hemzelf en van zijn ontwikkeling af. In tweede instantie kan ook de omgeving een belangrijke rol spelen. Als jij als ouder vindt dat je kind ‘oud genoeg’ is om ingewijd te worden in het Grote Geheim, dan mag je dat natuurlijk gewoon vertellen. Je kind zal misschien ook eerder gaan twijfelen als hij om zich heen vaker hoort dat de Paashaas of Sinterklaas niet bestaat, misschien door vriendjes of klasgenootjes. Hieronder vind je een lijstje met redenen waarom ouders hun kind zoal vertellen dat Sinterklaas niet bestaat.
Redenen, die je vaker van ouders hoort om het hun kind te vertellen:
– ‘Hij is nu … jaar en dus oud genoeg om het te weten.’
– ‘Ik wil liever dat hij het van mij hoort dan van z’n klasgenootjes.’
– ‘Hij is de jongste van het gezin en de rest van de kinderen weet het al. Als hij het ook weet, hoeven we niet meer de schoen te zetten en kunnen we allemaal zonder geheimzinnigheden meedoen met de surprise.’
– ‘M’n kind stelt allemaal vragen over Sinterklaas, dus hij is er wel aan toe.’
– ‘M’n kind is ontzettend bang voor Sinterklaas of voor de Pieten. Ik wil ‘m graag van die angst verlossen.’
Wat de reden ook is, simpelweg het geheim verklappen zal echter niet altijd alle geloof in de Paashaas, Sinterklaas of de kerstman wegnemen. Je ziet nl. vaker dat kinderen ook dan nog heel erg onder de indruk kunnen zijn van de Paashaas, Sinterklaas of de kerstman als ze ineens dicht bij hem zijn of jou vragen gaan stellen, waardoor jij gaat twijfelen of hij echt weet hoe het zit. Dan is het net alsof je kind weer gelooft. Dus ook al weet je kind dat Sinterklaas (of één van de anderen) niet bestaat, qua ontwikkeling kan hij het nog niet helemaal plaatsen.
Sterker nog, bij hele jonge kinderen (tot een jaar of 4) werkt het zelfs zo dat als (bijv.) de juffrouw zich zichtbaar verkleed als Sinterklaas – en de kinderen dus weten dat de juffrouw het Sinterklaaspak heeft aangetrokken – ze er daarna echt van overtuigd zijn dat het Sinterklaas is die in de klas staat. De juffrouw is gewoon even weggegaan…
Heb je een kleine of grote opvoedvraag, waar je graag een antwoord of oplossing voor wil? Neem dan contact met me op.
Wil je eerst meer over mij en m’n bedrijf weten?
Lees dan hier meer over m’n achtergrond.
Hieronder ga ik verder over dit thema, maar spreek ik alleen nog van Sinterklaas. Uiteraard geldt dit nagenoeg hetzelfde voor de Paashaas en de kerstman.
Ik kan me persoonlijk goed voorstellen dat het uitmaakt of je kind er uit zichzelf achter komt of dat je als ouder de beslissing neemt om je kind te vertellen dat Sinterklaas niet bestaat. Je mag natuurlijk altijd vinden dat je kind er – om wat voor reden dan ook – aan toe is om te weten hoe de vork in de steel zit, maar – zoals we hierboven al zagen – wil dat nog niet zeggen dat je kind er qua ontwikkeling klaar voor is.
Zelf zou ik ouders adviseren om te wachten met het geheim te vertellen tot het moment waarop je kind regelmatig lastige vragen gaat stellen. En dan bedoel ik niet de vragen over hoe oud is Sinterklaas eigenlijk of hoeveel Pieten zijn er in totaal, maar vragen waaruit je echt het idee krijgt dat je kind nagenoeg weet hoe het zit. Je kind gaat op een gegeven moment zelf een stapje verder denken en realiseert zich dan bijv. dat pakjes niet door de schoorsteen passen, dat de roetveegpieten meestal wel een vies gezicht hebben maar nooit vieze kleren, dat een paard en een oude man niet over de daken kunnen lopen, dat je helemaal niet 100-en jaren oud kunt worden en ga zo maar door. Hij gaat hier dus om vragen waar je kind zelf een beetje twijfelachtig aan toevoegt: ‘dat kan toch helemaal niet…?’. Als je kind bij dit soort vragen is aanbeland, weet je dat hij er langzaamaan aan toe is om het geheim te kennen.
Als je het op dát moment gaat vertellen, dan is je kind er ook nagenoeg uit zichzelf achter gekomen; hij had jou alleen nog nodig voor de ontknoping, voor het laatste puzzelstukje. Sommige kinderen komen er sneller uit zichzelf achter dan anderen; misschien omdat ze wel eens wat opvangen van een oudere broer of zus of omdat ze het vreemd vinden dat papa & mama nu ineens wel heel vaak Engels met elkaar praten… Andere kinderen doen er langer over en komen er uit zichzelf misschien pas achter als ze 8 of 9 zijn. (Vroeger was dat overigens vrij normaal; tegenwoordig worden kinderen vaak al op jongere leeftijd ingewijd.) Je hoeft je in ieder geval geen zorgen te maken over de ontwikkeling van je kind als het op 8-9 jarige leeftijd nog in Sinterklaas gelooft; dat is eigenlijk heel normaal en het besef van hoe het echt zit, komt heus wel.
Het is ook nog belangrijk om stil te staan bij hoe je het je kind vertelt. Je kunt je kind heel goed vertellen dat Sinterklaas of St. Nicolaas vroeger wel echt bestaan heeft en dat hij ’s nachts stiekem allemaal cadeautjes gaf aan arme mensen. Dat gebruik hebben we lang geleden van hem overgenomen en vieren we nu als kinderfeest op Sinterklaas’ verjaardag.
Kijk ook dit filmpje met meer uitleg over de herkomst van allerlei Sinterklaastradities, zoals de gouden muntjes, vrouwelijke taaitaaipoppen en de speculaaspoppen.
Vertel je kind verder dat het Grote Geheim alleen voor jonge kinderen bedoeld is, dat alle grote mensen weten hoe het zit en gewoon met het hele verhaal meedoen. Hij hoort daar nu ook bij! Hij mag er nu dus ook voor zorgen dat andere kinderen nog steeds in Sinterklaas geloven. Dat zal je kind nog best een speciaal gevoel geven.
Je kind zal zich nu waarschijnlijk ook snel realiseren dat de Kerstman en paashaas niet bestaan.
Uiteraard is het niet gek als je kind teleurgesteld of zelfs boos op je is als hij ineens te horen krijgt hoe het zit. Hij kan zich zorgen maken over of hij nu nog wel cadeautjes krijgt of dat hij nu niet meer mee mag als je (bijv. met jongere broertjes of zusjes) op bezoek gaat bij Sinterklaas. Ga serieus in op zijn zorgen en vragen en probeer hem zo veel mogelijk gerust te stellen. Hij zal tijd nodig hebben om te wennen aan het nieuwe idee en zal ook alle mogelijke gevolgen voor zichzelf op een rijtje moeten zetten.
Misschien wordt hij wel echt boos op je, omdat je hem zo’n lange tijd hebt ‘voorgelogen’. Vooral dat laatste kan een lastig punt zijn. Zorg ervoor dat je je kind een luisterend oor biedt en wuif zijn teleurstelling of boosheid niet zomaar weg. Vat die boosheid ook niet te persoonlijk op. Als je in alle eerlijkheid uitlegt hoe de vork in de steel zit (zoals hierboven), dan is de kans groot dat je kind daar vrij snel vrede mee heeft. Na een tijdje zal je kind ook weer de leuke dingen gaan inzien van de nieuwe situatie.
Soms zijn ouders bang dat ze ongeloofwaardig worden gezien door hun kind door te liegen over Sinterklaas, de kerstman of de paashaas. Ik ben ervan overtuigd dat dat niet zo is, mits je er wel op een fijne en oprechte manier mee omgaat. Je kind zal er doorgaans ook geen trauma aan overhouden. Denk maar eens aan je eigen situatie terug: als jouw ouders het op zo’n manier hadden aangepakt en het je zo hadden verteld, wat waren de gevolgen ervan dan voor jou?
Als puntje bij paaltje komt, maakt het dus eigenlijk weinig uit op welke leeftijd je kind er achter komt dat Sinterklaas niet bestaat. Probeer wel rekening te houden met de ontwikkeling van je kind en besteed – als het even kan – wat aandacht aan de manier waarop je kind erachter komt.
En zeg nou zelf, het Sinterklaasfeest is eigenlijk op z’n leukst als je echt in Sinterklaas en zijn Pieten gelooft, dus gun je kind die pret. Maar ook als je het feest op een andere manier viert, bijv. met surprises, gedichten of een dobbelspel, kun je er ontzettend veel plezier aan beleven.
Trouwens, misschien is het nog wel het állerleukst als je zelf kinderen hebt, die in Sinterklaas geloven en om het feest door hun ogen te kunnen vieren. Dat vind ik persoonlijk dan weer erg bijzonder en dat maakt dit feest ook voor mij als mama weer erg speciaal.
Wil je als EERSTE m’n NIEUWSTE e-zine, boordevol waardevolle OpvoedTips lezen?
Gratis én vrijblijvend.
Klik hier om je ervoor aan te melden.
CADEAU: Kort na je aanmelding ontvang je ook nog een mooi cadeau met extra opvoedtips. Je leest er hier meer over.
Ik hoop van harte dat je deze tips op een goede manier thuis kunt toepassen.
Heb je hier vragen over, wil je meer weten over dit thema of heb je een opvoedvraag? Neem dan contact met me op.
Ik wens je in ieder geval een heel mooi en gezellig Paas-, Sinterklaas- of Kerstfeest!
Met vriendelijke groet,
Joyce Akse
http://www.aksecoaching.nl | info@aksecoaching.nl
© 2017-2019. Joyce Akse/Akse Coaching, alle rechten voorbehouden.
Geschreven door Joyce Akse van Akse Coaching – Opvoedcoaching & Opvoedadvies.
Klik hier voor jouw dagelijkse portie OpvoedInspiratie op Facebook.
Lees verder over gerelateerde thema’s:
– ‘Hoe houd je het Sinterklaasfeest leuk, voor je kind én voor jezelf? – 4 handige tips, 3 dringende vragen en 1 aftelkalender.’. Naar artikel.
– ‘Snoep, snoep en nog eens snoep’ – Hoe je een eind maakt aan het gezeur over snoep.’ Naar artikel.
– ‘De decembermaand: Gezellig met het hele gezin en toch niet duur?!’. Naar artikel.
Klik hier voor andere opvoedtips, bijv. over voeding, media, beweging ed.
Joyce gebruikte de volgende artikelen voor het schrijven van het bovenstaande artikel:
– Ouders van Nu. Magisch denken. Naar artikel.
– Marx, Westpalm van Hoorn, & Molenaar. (2009). Je peuter. Uitgeverij het Spectrum: Houten.
– Ouders van Nu. Wanneer vertel je dat Sinterklaas niet bestaat. Naar artikel.
Ga (terug) naar de website van ‘Akse Coaching – Opvoedcoaching & Opvoedadvies’.
De Sinterklaasperiode is best een drukke en onrustige tijd voor kinderen, zeker met de Kerst die er weer snel achteraan komt. Al die cadeaus, Pieten die over het dak sluipen… Hoe hou je het ontspannen en zorg je ervoor dat je kinderen niet te veel opgefokt raken? Denk hierbij ook maar aan gescheiden gezinnen, daar komt de Sint extra vaak.
Lees je dit artikel in de aanloop naar het Sinterklaasfeest? 
Soms hoor je ouders hun kind waarschuwen met opmerkingen als ‘als je nu niet naar me luistert, dan … schrijf ik een brief aan Sinterklaas / zeg ik het tegen Piet en krijg je met de roe / ga je in de zak mee naar Spanje.’. Meestal is het je bedoeling om je eigen woorden met zo’n opmerking kracht bij te zetten, maar wat je eigenlijk doet, is je gezag overdragen aan Sinterklaas. Sinterklaas krijgt nl. de eindverantwoordelijkheid over wat er met je kind gaat gebeuren als hij niet blijft luisteren, terwijl die verantwoordelijkheid toch echt bij jou als ouder ligt. Probeer zo’n situaties te voorkomen door je eigen consequenties aan het gedrag van je kind te verbinden, dus zonder naar Sinterklaas te verwijzen. Dat zul je nl. ook weer moeten doen als Sinterklaas terug is naar Spanje… 😉 
Maak je je zorgen over je kind (0-16 jaar) dat niet goed slaapt, luistert of eet? Of heb je een andere opvoedvraag, waar je graag een antwoord of oplossing voor wil?
Wil je ook m’n vrolijke Sinterklaas Aftelkalender bestellen? 
Heb je vragen over dit thema, wil je meer weten over het onderwerp of heb je een andere opvoedvraag? Neem dan 
Akse Coaching 